Sen dúbida una das grandes festas históricas que se celebran en Galicia, estamos falando da “Festa da Istoria de Ribadavia”, fermosa localidade sita na provincia de Ourense.
Esta Festa, como nos conta a web da Fundación Festa dá Historia, conta con numerosos recoñecementos nacionais e internacionais, como o recoñecemento como Festa declarada de Interese Turístico Nacional, Premio Canle de Historia, etc.
A actual versión da “Festa da Historia”, é unha traslación no tempo da celebrada nesta vila, ata o século XIX, a que se encadraba nos festejos da Virxe do Portal, Patroa do Ribeiro.
Dentro dos obxectivos básicos da Festa da Historia, sobresaen os de recuperación de tradicións ancestrales e históricas, que formaron a propia historia da vila de Ribadavia e da súa contorna.
Neste ámbito a festa permite coñecer oficios que hoxe en día están en decadencia ou xa se esqueceron, tales como herreros, carpinteros de armar, toneleros, zoqueros, canteiros, cesteros, e un longo etcétera.
A organización da Festa da Historia é responsabilidade dun amplo colectivo vecinal, que se renova cada ano, denominado Coordinadora da Festa da Historia.
A historia de Ribadavia ten a súa orixe no castelo, onde posiblemente houbo unha ciudadela castrexa. Os ribadavienses eran fundamentalmente agricultores. No século XII a vila sufriu os ataques dos Nóvoa o cal obrigou aos habitantes a solicitar a protección real. Fernando II que estaba no castelo de Allariz deulles en 1164 un fuero de realengo. Os dous séculos seguintes foron de relativa calma propiciando o establecemento dunha numerosa colonia xudía, da que hoxe quedan numerosas probas.
A finais do século XV se instituyó o condado de Ribadavia na persoa de don Bernardino Sarmiento como pago aos seus servizos na guerra de Granada. O condado chegou a ser moi poderoso. Posuía todas as jurisdicciones do noroeste da provincia con fortalezas menores, polo que o territorio chegou a chamarse Castela. Tamén lle pertencían algúns castelos doutros lugares, como Valdeorras.
A Idade Moderna rexistrou un periodo de tranquilidade no que floreceu a industria do viño. No século XVI o punto de destino máis importante era Inglaterra. A decadencia española trouxo consigo o declive comercial, e no século XVII os ingleses descubriron outros mercados, como Jerez, á vez que ao Ribeiro saíalle un duro competidor: o Oporto.
Durante a Guerra da Independencia os ribadavienses volveron demostrar o seu valor na encarnizada batalla a campo aberto desde Mourentán e Francelos. Incluso as mulleres loitaron desde os muros da cidade. Ao estar en inferioridad de condicións foron derrotados e asasinados.
A Desamortización de 1835 propiciou a ruína dos mellores edificios da comarca. Xa no século XIX leváronse a cabo obras de demolición cuxo só recordo produce tristeza. Unha delas foi a derriba da muralla, realizado en 1849. A Porta de Arriba e a Porta Nova que eran parte integrante da muralla, non se destruíron porque se esgotaron os fondos do proxecto antes de finalizar a obra. Agora están espléndidamente restauradas e son o orgullo da vila.
En canto á Festa, que en 2018 celebrouse entre os días 24 e 25 de agosto, o seu amplo programa de actividades é toda unha declaración de intencións: Mercado artesanal, campamentos medieval e de mercenarios, certámenes infantil e xuvenil de pintura rápida, espectáculos itinerantes, pasacalles, representación de loitas campesiñas, teatro de animación, xogos para os máis pequenos, esgrima histórica, teatro e circo na rúa, concertos de música animación, lume e malabares, lumes artificiais, desfiles de cabaleiros, cidadáns, criaturas do bosque, etc, bailes medievais, demostracións de cetrería, comida medieval, concursos de vestimentas medievais, bufóns, faquirismo, etc., conforman unha oferta tan ampla que sen dúbida fai as delicias dos residentes e visitantes.
O numeroso contingente de visitantes vestidos ao xeito medieval, confire sen dúbida, xunto co uso de maravedíes, un toque en aras de maximizar a inmersión no que debese, dalgún xeito ser, a vida naqueles tempos.
A beleza desta vila, e a súa estrutura e arquitectura son sen dúbida un marco excelente para un evento desta natureza.
En canto á nosa experiencia, limitada a unha soa asistencia, realmente non foi demasiado positiva por determinados comportamentos dalgúns mozos seguidores de ?Baco?, que co seu desafortunado proceder deslucieron en demasía a bondade desta fermosa festa.
Dado que se trata dunha das “grandes” do calendario de festas medievais, en próximas entregas irémosvos facilitando máis información.