Hoxe referímonos a un evento que tenta asentarse no mapa de festas de recreación histórica que teñen lugar no Noroeste Penínsular.
Cambre, concello próximo á cidade da Coruña, celebrou este ano a IV edición de Galaicoi, unha romaría castrexo romana, durante os días 19 a 21 de xullo.
A dimensión do municipio, mesmo coa presenza no seu centro urbano (detrás do edificio do Concello) dun castro, aínda aínda sen escavar arqueolóxicamente, así como a súa rica vivencia ao longo dos séculos, acreditan que esta localidade ten moitas cousas que recrear do seu pasado.
Os primeiros indicios importantes que atopamos de asentamentos na zona durante a prehistoria, sitúanse na Idade de Hierro, coa existencia de varios castros, que, polo xeral, correspóndense coa tipoloxía xeral do mundo castrexo galego. Entre os devanditos castros, destaca, pola súa grandeza e situación privilexiada o impoñente Castro de Sigrás, no que se atoparon petróglifos.
E é en torno ao mundo castrexo onde se van desenvolvendo unha serie de lendas. Así se conta que desde Igrexa de Santa María iníciase hai un túnel que a une co castro, e sería utilizado polos monxes benedictinos para escapar en caso de perigo.
Adóitase argumentar que había unha vía romana que unía Farum (A Coruña) con Brigantium (Betanzos), algo que parece corroborado polo descubrimento dunha estrutura romana, seguramente pertencente a unha “villae”, entre a Igrexa románica de Santa María e o Castro de Cambre. Adóitase aceptar que a colonización romana en Cambre non supuxo o abandono dos castros, seguramente pola súa posición estratéxica.
En canto á festa en sí, segundo fontes municipais, tratouse da edición con maior concorrencia, ao redor de 12.000 visitantes.
A nós nos gustaron especialmente as representacións teatrais, de altísimo nivel, así como a recreación de poboados na zona do castro. Máis desanxelado resultou o resto de localizacións e actuacións.
En todo caso, trátase dunha festa aínda de ton menor, moi localista, na que na nosa opinión deben facerse esforzos en aras de abrilo aos visitantes da Comarca, atraéndoos cun programa máis amplo de actividades e cun maior e máis selecto mercado de artesáns e postos de gastronomía.
Trátase dunha festa con moitísimo potencial polo posible público potencial que reúne nas proximidades, e por ser unha das poucas festas romanas que se realizan en Galicia, salvo erro, a única na provincia da Coruña.