Recuperamos hoxe un pouco da biografía dun dos personaxes máis importantes e coñecidos da Idade Antiga, Alejandro Magno.
Alejandro Magno, tamén coñecido como Alejandro III de Macedonia ou Alejandro o Grande, foi un rei macedonio que conquistou gran parte do mundo coñecido, o que lle permitiu forxar nun período de dez anos, un imperio que se estendía desde Grecia e Exipto ata a India.
É coñecido como “Magno” tanto polo seu xenio militar como as súas habilidades diplomáticas no manexo dos varios pobos das rexións que conquistou. Ademais, é recoñecido por esparexer a cultura, linguaxe e pensamento gregos desde Grecia, a través de Asia Menor, Exipto e Mesopotamia, ata a India, e polo tanto, iniciando a era do “Mundo Helenístico”.
A figura de Alejandro Magno é sinónimo de conquista, liderado e legado histórico. Para comprender a magnitude das súas fazañas, é fundamental penetrarse nas súas orixes e primeiros anos de vida.
Contexto histórico
A historia de Macedonia remóntase ao século VIII a.C., cando se estableceu como un pequeno reino no norte de Grecia. Con todo, foi durante o reinado de Filipo II que Macedonia comezou a destacarse como unha potencia militar e política na rexión.
Filipo implementou unha serie de reformas no exército macedonio, creando unha poderosa forza de infantería pesada coñecida como a falanxe macedonia. Esta formación, xunto con outras tácticas militares innovadoras, permitiu a Macedonia expandir o seu territorio e consolidar o seu poder na rexión. Desta maneira, converteu ao seu país nunha importante potencia marítima, auxiliada por un exército poderoso integrado polas invencibles falanxes, corpos de infantería pesada.
Filipo atacou Grecia e conquistou as rexións do Norte. Posteriormente, co pretexto dunha “guerra sacra” penetrou ata a Grecia central, pero os atenienses, que desexaban manter a paz, preferiron ignorar a ameaza da súa presenza.
Filipo derrotou aos gregos na batalla de Queronea (338) e ocupou Tebas. Todas as cidades gregas, excepto Esparta, formaron parte da liga de Corinto, liga panhelénica cuxo xefe era Filipo. Isto supuxo o fin da independencia das polis.
O rei, mediante a liga de Corinto, consolidou o seu dominio e preparou o terreo para as futuras conquistas de Alejandro.
Filipo II sería asasinado no ano 336 a.C.
Biografía de Alejandro Magno
Naceu en Pella, capital de Macedonia o 21 de xullo de 356 a.C. Os seus pais eran Filipo II de Macedonia e a raíña Olimpia de Epiro..
Filipo II de Macedonia
Os seus pais marcarían o seu carácter e personalidade, o pai procurándolle unha férrea e completa formación e a nai inculcándolle a súa calidade como fillo dos deuses e de que estaba chamado a ser alguén especial no mundo. De feito, Alejandro se autoproclamó fillo de Zeus en Grecia, de Amón-Ra en Exipto e de Marduk en Persia.
Durante a súa infancia contou cos mellores mestres e mentores, como o filósofo Aristóteles, Leónidas, Lisímmico, Anaxímenes de Lámpsaco e Menecmo, entre outros. Tivo unha gran educación en ciencias, artes e filosofía.
Aristóteles
Filipo II, encargouse persoalmente de que o seu fillo fose tutelado por algúns dos pensadores máis influentes e importantes da súa época. Buscando que Alejandro obtivese unha educación de tipo grego, que combinase o adestramento militar e os exercicios físicos coa formación intelectual.
Foi nomeado rei tras o asasinato do seu pai Filipo, durante as vodas da súa filla Cleopatra. Contaba Alejandro con vinte anos de idade, e o primeiro que se atopou foi cunha rebelión das cidades gregas, ás que derrotou, impoñendo así a súa autoridade en todo o territorio grego, excepto en Esparta.
Desde temperá idade, Alejandro demostrou un liderado innato e unha ambición desmedida por expandir os dominios de Macedonia. Estes trazos, sumados á súa valentía e carisma, convertérono nun líder carismático capaz de inspirar ás súas tropas e alcanzar metas consideradas inalcanzables por moitos.
Aos 16 anos, Alejandro Magno xa era gobernador de Tracia, e dous anos despois loitou na batalla de Queronea. Dise que durante a súa mocidade participou nos Xogos Olímpicos, concretamente nas carreiras de carros.
Alejandro fusiona as culturas grega, persa e oriental, formando unha nova cultura coñecida como helenística. Esta cultura influíu en moitos pobos posteriores, no que poderiamos dicir que é a orixe da cultura grecorromana.
O seu método de goberno, baseados en colocar gobernantes nas cidades que ía conquistado, foi o exemplo de moitas civilizacións posteriores, entendendo que era imposible que unha persoa gobernase unha rexión tan extensa.
Fundaría cidades de gran importancia histórica posterior, como Alexandría, en Exipto.
En canto á súa vida privada, Alejandro chegaría a ter tres esposas, aínda que se afirma que o seu gran amor era un mozo macedónico, Hefestión, ao que coñecería nas súas clases con Aristóteles.
Alejandro casou con Roxana, unha princesa bactriana, en 327 a.C. para consolidar o seu dominio en Asia Central. Casado ademais con Estatira, coñecida como Barsine, filla do rei persa Darío III. A súa terceira esposa foi Parisatis, filla de Artajerjes III de Persia.
Hai controversia en canto ao número de fillos que tivo, pero dáse como seguro que polo menos foron dous: Heracles e Alejandro. este nado tras o falecemento de Alejandro.
En canto a Hefestión, foi o seu home de confianza tanto na guerra como nas tarefas administrativas. Cando este faleceu, no 324 a. C., tras un banquete no que comeu e bebeu en exceso, Alejandro quedou sumido nunha gran depresión, da que lle custou recuperarse.
Faleceu en torno ao 11 de xuño 323 a.C, con apenas 33 anos de idade, en Babilonia, concretamente no palacio de Nabucodonosor. Hai varias versións sobre o causante da súa morte. Uns autores din que faleceu de malario, outros por unha inxesta excesiva de viño en varios banquetes. Hai quen fala de que talvez padecese febre tifoidea. Tamén podería ser envelenado por Casandro, fillo de Antíparo, rexente de Grecia.
Tras o seu falecemento producíronse diversas contendas sucesorias nas que morreron as súas esposas e fillos. Finalmente, o imperio quedaría repartido entre os diácodos. Os estados resultantes foron os chamados reinos helenísticos, que mantiveron durante os séculos seguintes o ideal de Alejandro de trasladar a cultura grega a Oriente.
O corpo de Alejandro foi embalsamado e depositado nun sartego de ouro, que foi cuberto por unha capa púrpura. O sartego e a súa armadura foron colocados nunha carruaxe dourada que foi transportado cara a Macedonia. Pero no camiño, a comitiva fúnebre foi atacada por un dos xenerais de Alejandro, Ptolomeo, que roubou o sartego, levouno a Exipto e depositouno en Alexandría.
A súa tumba foi profanada cara a fins do século IV d. C., e posteriormente desapareceron os seus restos de forma definitiva.
Alejandro Magno o frente de Macedonia e dun imperio
Como diciamos anteriormente, Alejandro accede moi novo ao trono e de maneira inmediata ten que facer fronte ao levantamento de dúas nacións gregas, Tracia e Iliria que desexan liberarse do xugo macedonio. O novo rei resultaría vitorioso, vencendo ademais a outras rexións como Tebas ou Atenas.
Unha vez conquistada toda Grecia, Alejandro puxo a súa mirada no Imperio Persa, a civilización máis poderosa nese momento. Nos seus enfrontamentos cos persas, Alejandro sae vencedor en diversas batallas, poñendo de manifesto a capacidade dos seus exércitos. O enfrontamento máis importante tería lugar no 333 a.C., cando nunha batalla igualada, Alejandro derrota a Darío III, o rei persa, e obtén un
Posteriormente, conquista novos territorios: Xerusalén, Exipto, e derrotando no 331 a.C de maneira definitiva aos persas. Era o momento de expandirse e pon os seus ollos na India, e así, tras varios anos dedicado á construción e fortificación de cidades, a pacificación de todo o que hoxe é Irán, e a loita contra as rebelións internas no seu propio exército polo seu crecente despotismo ao reinar, Alejandro Magno internouse na India no ano 327 a.C. A diferenza do Imperio Persa, a antiga India daquel tempo carecía dun poder centralizado e estaba dividida en multitude de pobos e reinos, polo que era un apaixonante mundo novo para Alejandro.
En cuestión dun ano, penetrou no val do Indo, cruzou o río Hidaspes e Hifasis, derrotou a reis locais e chegou ata onde ningunha outra persoa occidental había chegado ata o momento.
O imperio alejandrino foi unha monarquía centralizada. Baixo a influencia do estilo político de Oriente, Alejandro divinizó a súa figura como emperador. Denominouse “fillo de Amón-Zeus” e proclamouse descendente de Heracles e Aquiles, míticos heroes da cultura grega.
Para a administración do goberno, Alejandro tomou diferentes decisións, segundo a estrutura política de cada rexión conquistada. En xeral, mantivo os gobernos locais, tanto nas polis gregas como en Exipto e as satrapías persas, e designou a xefes militares macedonios para que os supervisasen.
Á súa vez, incluíu dentro do seu séquito e entre os seus colaboradores de confianza a diferentes gobernadores e xefes militares dos Estados conquistados. Ademais, fomentou a unión de funcionarios macedonios coas elites locais, a fin de establecer unha rede de poder que lle permitise manter o control de tantos territorios.
Curiosidades da vida de Alejandro Magno
Vexamos algunhas curiosidades relacionadas con Alejandro Magno:
Unha anécdota durante a súa etapa de aprendizaxe
Conta a historia que, Menecmo, o mestre encargado de instruír a Alejandro Magno en matemáticas, atopábase descansando e pensando tranquilamente nas súas teorías sobre xeometría. De súpeto o mozo Alejandro achégaselle, e tras molestalo, comeza a increpalo sobre a dificultade que lle representaba a xeometría, polo que lle pregunta se existía un camiño para aprendela máis facilmente. Menecmo entón respóndelle:
“Oh , rei! Para viaxar polo país hai camiños reais e camiños para os cidadáns comúns, pero na xeometría hai un único camiño para todos”.
Bucéfalo
Bucéfalo é o nome do cabalo que acompañou a Alejandro Magno en todas as súas campañas.
Crese que Alejandro domó ao seu cabalo Bucéfalo con só 13 anos. O animal estaba fóra de control cando Filipo II comprouno, e nin sequera os xenerais deste último conseguiran tranquilizalo.
Alejandro decatouse entón de que a criatura se atemorizaba da súa propia sombra, por iso é polo que tomou a sabia decisión de montalo mirando cara ao sol. Para asombro dos presentes, o cabalo deixouse cabalgar e desde entón converteuse no seu compañeiro de fazañas.
Alejandro Magno e Bucéfalo, en Pella, Grecia
O seu nome formado por unión de dúas palabras gregas, significa: cabeza de touro, e é que o touro na cultura grega era considerado como un símbolo de forza, poder e virilidade.
Bucéfalo converteuse nun símbolo da valentía e a destreza militar de Alejandro Magno. A súa fama estendeuse por todo o mundo antigo e o seu nome asociouse coa grandeza e a conquista. Mesmo despois da morte de Alejandro, Bucéfalo continuou sendo lembrado como unha icona da historia militar.
Na cultura popular, Bucéfalo foi representado en numerosas obras de arte e literatura ao longo dos séculos. A súa figura foi inmortalizada en estatuas e pinturas, e a súa historia foi contada e reinterpretada unha e outra vez.
O nudo gordiano
Cando Alejandro chegou a Gordio, a que fora capital do reino de Frigia (na actual Turquía), atopouse con que na acrópole da cidade, xunto ao templo de Zeus, preservábase a carreta do seu fundador, o rei Gorgias, que se mantiña asegurada cun enrevesado nó (o mesmo que deu lugar á expresión nó gordiano).
Unha lenda dicía que, quen o lograse desenredar, faríase co control de Asia. Cando Alejandro Magno viuno no ano 333 a.C., e tras tentar desatalo, chegou a unha conclusión sorprendente: o importante non era resolver o enigma sobre a forma en como se fixo (e por tanto poderíase desfacer) o nó, senón simplemente desfacelo, así que Alejandro colleu a súa espada e pronunciou unhas palabras de lenda: “tanto monta desfacelo como cortalo” e, dun só golpe, cortou a corda e acabou co nó que apresaba o carro.
Dise que, aquela mesma noite, houbo unha tormenta eléctrica, a maneira de Zeus de demostrar que estaba conforme con a maneira de resolver o enigma de Alejandro.
Como curiosidade dicir que moitos séculos despois, o rei Fernando o Católico, nos reinos hispánicos, usaría na súa lema persoal a “tanto monta”. Coméntase que foi o humanista Antonio de Nebrija o que lle suxeriu ao rei adoptar o nó gordiano como símbolo, xa que facía referencia ao significado ou ensinanza da lenda, é dicir, que non importa a maneira de resolver un problema mentres este resólvase.
O seu liderazgo
Alejandro Magno foi un dos líderes máis influentes da historia da humanidade, e o seu legado inspirou a xeracións de directivos e estrategos.
Caracterizábase pola súa audacia, a súa visión estratéxica, a súa creatividade, xustiza, carisma, ambición e a súa capacidade para inspirar e motivar aos seus seguidores. Tiña unha visión clara dos seus obxectivos e metas. O seu
Tomaba decisións rápidas e audaces, adaptándose de forma moi rápida ás diferentes situacións que a batalla lle propoñía.
O seu liderado baseábase no seu carisma, congruencia e exemplaridade. Lideraba ás súas tropas desde a primeira liña da fronte. Grazas a iso, foi capaz de gañarse o respecto e a lealdade de todas as súas tropas, que obtiñan dos seus actos e comportamentos, unha motivación especial para loitar xunto a el. Ademais, os seus seguidores apreciábano pola súa valentía, determinación e compromiso coa súa misión. Desenvolveu unha gran capacidade de comunicación e retórica coa que persuadía e inspiraba ás súas tropas para alcanzar éxitos, que puidesen parecer imposibles aos ollos de todos.
Mesmo se ocupaba do desenvolvemento competencial dos seus líderes e comandantes. Era un mentor dedicado e comprometido no adestramento dos seus oficiais, liderando persoalmente o crecemento deles. Este enfoque de aprendizaxe continua e desenvolvemento, axudou a construír un imperio sólido e sostible que sobreviviu moitos anos despois da súa morte.
O seu legado
Alejandro fixo unha gran contribución á historia, non só por expandir o seu imperio, senón tamén por promover a mestura de tradicións orientais e occidentais, fomentando o intercambio cultural e a difusión do coñecemento.
Ademais, como diciamos antes promoveu a fundación de cidades, nun número superior a 70, e fomentou o desenvolvemento das artes. As distintas cidades estaban situadas en puntos estratéxicos ao longo do imperio e situábanse na confluencia dos diferentes roteiros comerciais que unían Oriente e Occidente. A máis coñecida das cidades fundadas por Alejandro foi a Alexandría do delta do río Nilo, en Exipto. Esta cidade converteuse nun dos centros urbanos máis prestixiosos da rexión, polas súas riquezas e a súa cultura. Chegou a ter máis de medio millón de habitantes, na súa maioría gregos, exipcios e xudeus.
Conclusións
Alejandro III de Macedonia, comunmente coñecido como Alejandro Magno, foi un rei do antigo reino grego de Macedonia e membro da dinastía Argéada. Con trinta anos, creara un dos imperios máis grandes do mundo, que se estendía desde Grecia ata o noroeste da India. Invicto en batalla, está considerado como un dos militares máis exitosos da historia.
A súa figura é unha das máis icónicas da historia antiga, e a súa biografía está chea de acontecementos destacados que marcaron un antes e un despois na historia da humanidade.
Alejandro é considerado o xeneral e estratego máis brillante da Antigüedad. O seu carisma e as súas conquistas inspiraron aos grandes conquistadores militares de todos os tempos, desde o romano #Julio César ata o emperador francés Napoleón Bonaparte.
Ademais das súas habilidades militares, Alejandro Magno tamén foi un líder político astuto e utilizou a diplomacia e a administración eficiente para gobernar o seu vasto imperio.
E rematamos esta publicación, confiando en que, a pesar da súa longa extensión, resultase do voso interese, e nese caso gustaríanos que nolo fixésedes saber pulsando no botón “Gústame”. Ademais, animámosche a achegar algún comentario, e se tes interese, subscribirche de xeito gratuito á Newsletter do Blog para manterche sempre informado sobre as novas publicacións do Blog.
Por último, se vos gustou o suficiente como para compartilo nas vosas redes sociais, estariamos realmente encantados de que así o fixésedes.
Referencias
Alejandro Magno. Realidad y leyenda. UNED
Mark, Joshua J.. “Alejandro Magno.” Traducido por Martin Guzman. World History Encyclopedia. World History Encyclopedia, 14 nov 2013. Web. 12 oct 2024.
https://historiaeweb.com/2019/03/11/conquistas-de-alejandro-magno/
https://liderexponencial.es/liderazgo-de-alejandro-magno-estilo-y-tipo/
https://www.worldhistory.org/trans/es/1-265/alejandro-magno/
