No ámbito das Cruzadas, tema sobre o que xa publicamos: As Cruzadas. Guerras en nome de Deus, especial atención merece a “cruzada dos pobres” e as “cruzadas dos nenos”.
Todo empezou cando Pedro o Ermitán, líder do baixo clero, fixo unha chamada aos humildes predicando a cruzada nos burgos e campos de Italia e Francia. Pedro, home de pequena talla, face adusta, longa barba que vestía unha sinxela túnica de la e sandalias logrou a gloria e honor das multitudes coma se dun santo tratásese, considerándose feliz todo aquel que podía bicar ou tocar os seus vestidos.
Atendendo á chamada que fixera á nobreza europea o Papa Urbano II en 1095 para a invasión de Terra Santa, Pedro o Ermitán exhortou aos pobres á recuperación dos Lugares Santos. Aí empezou a traxedia para unhas 100.000 persoas, entre homes, mulleres e nenos. Pensemos que se trataba dunha poboación que carecía de armas, levándose con eles ferramentas da casa e do gando, coma se tratásese dunha curta viaxe desde Colonia, lugar de partida ata Constantinopla.
Converteuse nunha macha épica na que abundaron fatígalas, a desolación e o fame. Saqueaban as aldeas e roubaban o gando para alimentarse, polo que os pobos víronse obrigados en moitas ocasións a usar a forza para librarse deles.
Cando chegaron a Constantinopla, o emperador bizantino Afasto I facilitoulles os buques para o paso do Bósforo. Afasto aconselloulle a Pedro o Ermitán que acampase á espera do resto de cruzados de orixe europea, pero a impaciencia dos lugartenentes do Ermitán decidiron seguir a travesía animados polos botíns que conseguían no camiño.
En Nicea foron emboscados e aniquilados polos turcos. Pedro o Ermitán e un reducido grupo de superviventes regresaron a Constantinopla á espera dos cabaleiros cruzados na que sería coñecida como a primeira cruzada.
Décadas máis tarde, posterior á Cuarta Cruzada, organizouse outra cruzada popular composta por nenos e mozos na esperanza de que estes terían o favor de Deus e, polo tanto, seríalles máis fácil alcanzar a terra prometida e derrotar aos sarracenos. Esta é coñecida como a cruzada dos nenos e puido ser a orixe do conto do frautista de Hamelín (neste enlace, podedes ver outra posible orixe do citado conto)
Segundo algúns autores, o frautista de Hamelín foi un novo pastor chamado Esteban de Vendôme quen no mes de maio de 1212 presentouse nalgunhas aldeas e cidades de Francia labia e servíndose dunha visión celestial que, aseguraba haber tido, na que se lle ordenaba ir a Palestina para liberala dos musulmáns non con cruzados adultos, senón por mozos como el mesmo, conseguiu que uns 20.000 nenos respondesen á súa chamada e abandonasen os seus fogares sen mapas nin guías para seguir a Esteban a Niza , no Sur de Francia.
No camiño por cidades e pobos arrasaron coa comida que atoparon, transformándose nunha praga de lagostas máis que nunha cruzada infantil. Camiño de Niza moitos dos nenos falecen e outros desertan, chegando menos de 2.000 nenos e 200 adultos en bo estado. Unha vez alí, rezan durante dúas semanas -seguindo ao visionario de Esteban a quen Xesucristo habíalle devandito que debían rezar para que se abrise o mar de pao a pao, ero co pasar das horas non sucede nada.
Dous mercadores sen escrúpulos ofrécense a levalos en sete barcos a Terra Santa. En Cerdeña afúndense dous dos barcos, chegando os outros cinco a terras de Alexandría, onde os nenos son vendidos como escravos polos mercadores que tan amablemente “prestáronlles” as embarcacións, sempre, por suposto, no nome de Deus.
¡Ese foi o fin desta cruzada infantil!
Anos máis tarde houbo outra cruzada similar liderouna Nicolás, outro pastor moi xoven, de Colonia, quen afirmou haber tido unha visión similar á de Esteban.
Os 20.000 nenos que lle seguiron non tiveron mellor sorte que os seus colegas franceses. Miles e eles morreron de fame ou en accidentes polo camiño ao querer cruzar os Alpes en Italia. Esta vez o Bispo de Brindisi tomou cartas no asunto e ordenou que os nenos regresasen aos seus fogares. Todos obedeceron, pero poucos chegaron a Alemania para poder contar o relato que puido dar orixe á lenda do frautista de Hamelin que escribiron os irmáns Grimm.
Como sabemos a historia empeza na aldeiña alemá de Hamelín, preto de Hannover, onde o frautista propón un remedio contra a praga de ratas que abordelaba a cidade. Como sabemos, utilizando a mesma técnica, levouse aos nenos do pobo ante a falta de pagamento polo seu traballo. De feito, e para non esquecerse por onde desapareceran os nenos a rúa segue chamándose Rúa do Frautista. As datas en que isto ocorreu varían segundo os narradores que a sitúan nos séculos XIII ou XIV.
En todo caso, todo parece indicar que parte da súa inspiración foron as dúas cruzadas infantís a inicios do século XIII e medio século máis tarde, a chegada dunha auténtica praga de ratas que debeu abordelar esa localidade.
