A cerámica de Sargadelos é sen dúbida una das pezas de artesanía máis especiais que se producen en Galicia.
Trátase dunha empresa con máis de dous séculos de historia e é sen dúbida un referente en materia de innovación artística e industrial. Desde a posta en funcionamento da fábrica esta característica cerámica quedou ligada á historia da industrialización e a artesanía de España. A fama desta cerámica fraguouse pola súa calidade, que deriva en gran parte dos xacementos de caolín da zona, cunhas calidades ideais para a produción de louza.
Hoxe imos tentar recuperar, de maneira ordenada e sinxela a súa historia, non en balde Sargadelos é moito máis que unha popular marca de cerámica. É un val na costa cantábrica galega, é unha aldea chea de recunchos con encanto, pero sobre todo é un lugar no que tradición e vangarda.
Historia da fábrica de Sargadelos
A Real Fábrica de Sargadelos comezou a súa andaina no ano 1788. Foi entón cando Ibáñez abordou a procura dun lugar fixo para as súas industrias, iniciando os trámites pertinentes. Os antecedentes áchanse na Compañía de la Vega de Ribadeo, en 1783, da que o Marqués era accionista. Neste sentido, a fundición de Sargadelos foi un establecemento pioneiro da industrialización no norte de España.
Pero para o centro que nos incumbe, a historia comeza no ano 1806, nunha pequena parroquia do municipio lucense de Cervo. Antonio Raimundo Ibáñez Gastón de Isaba Chairo e Valdés, coñecido como o Marqués de Sargadelos, un emprendedor ilustrado, de familia fidalga de escasos recursos e natural de Santalla de Oscos en Asturias, puxo en marcha uns altos fornos, os primeiros de Galicia, dos que saíron moitas das tubaxes, cadeas, rodas hidráulicas, útiles de cociña e demais ferramentas das empregadas na España desa época. E mesmo chegaron a crearse fermosos conxuntos escultóricos, fontes públicas e balaústres decorativos que aínda se poden recoñecer nalgunhas cidades galegas.
Parece ser que para a posta en marcha de Sargadelos, Ibáñez contou coa protección de Godoy, primeiro ministro de Carlos IV. No ano 1798 un forte conflito social nas súas fábricas acabou cun gran incendio que arrasou a ferrería. Polo visto o marqués de Sargadelos non levaba moi ben cos veciños e tiña problemas coas cláusulas dos terreos comunais e coa talla de árbores. Despois do incendio, Godoy fíxolle unha doazón de dous millóns de reais para que puidese reconstruír a súa industria.
En 1806 Antonio Raimundo Ibáñez conseguiu do Goberno un privilexio exclusivo para a explotación das minas de cuarzo descubertas ata a data e para as que estivesen aínda sen descubrir. Deste xeito tivo asegurada a materia prima para a fábrica de louza, que comezara a súa andaina ese mesmo ano, paralela á xa existente de fundición. O complexo fabril constaba de dous patios, varios fornos, oficinas, máquinas para romper as rocas e un muíño para os vernices. O gusto de Raimundo polas artes plásticas fixo que decidise experimentar coa fabricación de louza, principal selo de identidade da casa.
En 1808, tras o éxito da inauguración da fábrica de cerámica, Carlos IV lle condecoró coa cruz da Orde de Carlos III, outorgándolle os títulos de marqués de Sargadelos e conde de Orbaiceta.
Como consecuencia da guerra da Independencia e os seus sucesos revolucionarios, Antonio Raimundo Ibáñez foi asasinado o ano 1808, sucedéndolle no cargo da fábrica o seu cuñado Francisco Acevedo, quen contratou para a dirección da mesma ao portugués Antonio Correa de Saa.
Nesta época aínda non se estampaba a coroa real nas marcas, aínda que á fábrica empézalla a chamar Real Fábrica. Crese que o título o autorizou Fernando VII desde o exilio.
fornos, presas, muíños, máquinas e o máis moderno instrumental. E, sobre todo, contratou a Edwin Forester, un inglés que foi o gran director técnico da historia de Sargadelos.
A partir desta nova dirección a fábrica produciu un tipo de cerámica decorada con filetes en vermello e azul e escudos en ouro. Correa decidiu en 1829 montar a súa propia fábrica, polo que a dirección de Sargadelos recaeu nesa data en Hilario Marcos. As vaixelas dese tempo eran realizadas en branco, sen ser posible a competencia coas pezas inglesas, desexo do seu fundador.
Ao longo das décadas, cada peza na historia de Sargadelos foi encaixando ata confeccionar a alma de toda unha institución para o mundo da cerámica e a artesanía. Máis aló da súa posta en marcha, a emblemática fábrica atesoura varios momentos clave ao longo da súa traxectoria. José Ibáñez, fillo do fundador, abriu camiño no crecemento da empresa, ampliando a fábrica orixinal e elevando a produción a unhas 20.000 pezas anuais. Alá por 1835, Ibáñez decide asociarse co empresario sevillano Antonio Tapia e a fabricación céntrase entón no enfornado de louza fina e branca pintada a man. Tamén aparecen nesta segunda etapa as primeiras probas de estampaxe e policromía, con motivos costumistas, relixiosos e mesmo mitológicos.
No ano 1845 a empresa sería arrendada por Luís da Riva e Cía, cuxa xestión faría que Sargadelos crecese de maneira importante, chegando a dar traballo a máis de mil familias, posuía trescentos pares de bueyes e vinte e dous buques de cabotaxe- Foi o momento de máximo esplendor de que gozou a fabricación desta cerámica.
Nestes anos trazáronse os paseos chamados Paseo da Presa e Paseo dos Namorados. Coa elevación da presa conseguiuse unha maior caída de auga. O un de abril de 1848 inaugurouse a estrada que uniu as fábricas co próximo porto de San Ciprián.
O arriendo durou trinta anos e en 1866 a industria reverteu nos Ibáñez que, con Carlos Ibáñez á fronte, un dos dez netos herdeiros do fundador, mantívose en funcionamento ata o seu peche definitivo en 1875. A familia quedou na ruína e, aos poucos, todas as súas propiedades foron embargadas para ser poxadas pois os Ibáñez foron incapaces de afrontar os gastos que ocasionaba un complexo que incluía as fábricas, os terreos e o pazo.
A factoría sería vendida no ano 1882 a empresarios cataláns e adquirida por unha casa comercial de Bilbao en 1891, pero nin uns nin outros foron capaces de reflotar a empresa.
Foi entón cando a cubana, aínda que de ascendencia vasco-asturiana, Antonia de Madariaga e Muñoz de Salazar, Marquesa de Cienfuegos, adquiriu, en poxa pública, o complexo das Reais Fábricas de Sargadelos en 1901. O seu paso por elas non deixou gran pegada. Pero unha decisión súa -legalas en herdanza ao seu sobriño, o asturiano Javier López e García Bandujo- cambiou o rumbo de Sargadelos, de Burela e da Mariña.
O mesmo ano en que recibiu a herdanza da Marquesa de Cienfuegos, Javier López e García Bandujo constituíu con outros asturianos Cerámica de Sargadelos.
Tomaron a decisión de trasladar a factoría de Sargadelos a Burela pola súa proximidade ao porto natural desta vila e o aforro que supoñía non contar cun almacén. A maquinaria de Sargadelos trasladouse a Burela e o que quedou (moldes, ferros para louza…) foi expoliado.
A sociedade continuou pero sufriu dous grandes embargos que propiciaron o seu fin e a constitución doutra, en 1908, liderada polos cataláns Leandro e Marius Cucurny, pai e fillo, que continuaron coa produción de refractarios e gres en Burela, pero non louza.
En 1949 o intelectual e pintor galego Isaac Díaz Pardo pon en marcha un taller cerámico que pronto se converte no complexo industrial de Cerámica do Castro, no lugar da parroquia de Osedo no municipio coruñés de Sada. Froito da súa inquietude e talento, e coa colaboración dun grupo de artistas e intelectuais españois exiliados, como Luís Seoane, Andrés Albalat e Fernando Arranz, entre outros, poñeríase en marcha no ano 1963 un Laboratorio de Formas co obxectivo de relanzar a produción de Sargadelos, e de aí xorden obrásenas a factoría de Cervo e a construción da sociedade Cerámica de Sargadelos.
Isaac Díaz Pardo
A continuación e posta en marcha da idea do Laboratorio de Formas manifestouse na recuperación da antiga fábrica de Sargadelos cuxa planta circular inaugurouse en 1970, rexurdindo l fábrica da man de Seoane e Díaz Pardo.
Levantouse un novo edificio fóra dos restos do antigo complexo industrial de fundición co interese de conservar as ruínas para as que se obtivo en 1972 o nomeamento de conxunto Histórico Artístico, o que despois se chamaría Ben de Interese Cultural.
A partir de aí, e tras unha reestruturación da marca, vaixelas, xoias, figuras que homenaxean á muller, ao mar, á natureza… foise creando e deron forma e bagaxe á casa de cerámicas. Artesáns que tratan con mimo e retratan en cerámica a cultura galega.
Tradición e vangarda sempre camiñaron da man baixo a calidade e o selo inconfundible de Sargadelos (en todas as súas diferentes etapas): fondos brancos, esmaltes brillantes e motivos uniformes ou estampados xeométricos en azul cobalto caracterizaron o groso da produción desde os seus inicios. De feito, os obxectos enfornados pola lendaria fábrica encheron desde fogares ata salas de espazos tan representativos como o MoMa de Nova York.
Na actualidade, a empresa conta con dúas plantas de produción, máis de 15 puntos de distribución exclusivos e outras 70 tendas multimarca repartidas entre España, Asia e América. E máis aló da súa actividade comercial, Sargadelos tamén está a levar a cabo un importante labor en canto a difusión e promoción da cultura galega refírese, sobre todo a través de talentos novos da arte e a literatura.
Doutra banda, dependendo economicamente da fábricas de Sargadelos e de Castro púxose en marcha unha editorial chamada Ediciós do Castro; un museo de arte contemporánea situada en Sada, chamado Museo Carlos Maside; un centro de comunicación que recibe o nome de Instituto Galego de Información; o Seminario de Estudos Galegos. Para a difusión da cerámica existen as Galerías Sargadelos distribuídas por toda Galicia, Madrid e Barcelona.
A producción de cerámica en Sargadelos
O fundador de Sargadelos, Ibáñez, contou en primeiro lugar coa materia prima necesaria que se atopaba ademais moi próxima: arxilas, caolines, leña, cursos de auga. Tiña ademais moi próximo o porto de San Ciprián para enviar desde alí os produtos a lugares afastados, imitando así a iniciativa inglesa.
A creación da fábrica de cerámica en 1806 supuxo un novo sistema de producir, introducindo o proceso mecánico que viría substituír a peza feita a man, co que se tentaba ademais abaratar os prezos. A pintura a man foi substituída igualmente polo moderno sistema de estampaxe, importado de Bristol (Inglaterra). Os obxectos fixéronse en louza fina, un produto intermedio entre a louza e a porcelana, un material duro e lixeiro á vez, de paredes delgadas con cocción entre 1.100 °C e 1.200 °C. Tras a cocción a cor resulta branco e é entón cando se lle aplica un verniz de chumbo. Este sistema diferénciase da louza en que en lugar de engadir area á pasta engádese sílice, feldespato, caolín e calcio, obtendo resultados diferentes segundo as cantidades engadidas. Sobre esta pasta superponse o estampado.
O proceso de fabricación foi de louza común, algo máis fina para as vaixelas en branco cunha lixeira tinguidura azulado e un cuarteado característico que é o resultado da diferenza entre o punto de cocción da pasta e o esmalte. Para a forma utilizáronse moldes de xeso. Unha das pezas máis características foi o floreiro de dedos, sendo tamén moi apreciados os outros floreiros de peces e árbores cuxos exemplares sobreviventes atópanse en coleccións particulares de Galicia e nos museos da Coruña, Lugo e Pontevedra. Tamén se fabricou o vaso de xardín con pedestal inspirado así como as xerras de peregrino. Os botes de farmacia estaban decorados con relevos e tiñan un pequeno estreitamento no centro.
Tamén corresponde a esta época o relevo que representa a defensa do parque de Monleón en Madrid, que o propio Ibáñez dedicou a Fernando VII e que se conserva no Museo Arqueolóxico Nacional máis a serie do Apostolado, máis os relevos que representan heroes da Independencia e bustos de homes soados da Antigüedad que adornan o pazo de Antonio Raimundo Ibáñez.
Cara a 1838 empezou un cambio na produción en branco; fixéronse as primeiras estampaxes con temas populares galegos e empezaron a saír algunhas vaixelas con estampaxe de flores alemás.
A partir de 1845 baixo a xestión do novo arrendatario Luís da Riba de Santiago de Compostela, a empresa tomou un novo rumbo e chegou a contratar a numerosas familias que permitiron crear grandes cantidades de pezas de boa calidade tanto estética como de técnica e chegouse a fabricar algunhas vaixelas reais para Isabel II —parte das cales se exhiben no Museo de Pontevedra—.
A partir dese ano, as vaixelas e xerros presentaban unha decoración estampada en gran parte de forma industrial, a técnica empregada era gravar un ferro de cobre ou estaño co debuxo para copiar —os primeiros ferros foron importadas de Inglaterra—, posteriormente se entintaba con cor mesturada con graxa. Este ferro imprimíase nun papel fino que se pegaba á superficie da peza bizcochada. Esta peza absorbía a tinta e o debuxo ou decoración quedaba impreso, eliminábase o papel con auga e cubríase cun verniz plumbífero e pasábase a unha segunda cocción.
A transparencia deste verniz permitía ver coa máxima claridade o debuxo impreso ademais de darlle un brillo especial. A decoración máis frecuente nesta época en Sagardelos foi a chamada de «góndola», que consiste nun debuxo paisaxístico, no que o primeiro termo está formado por unha balaustrada cun gran vaso, tras o que se ve un río cunha góndola; o fondo está composto por uns outeiros con arquitecturas e árbores; outras decoracións presentaban cisnes, pavos reais, ou temas chinescos. As cores empregadas foron, o negro, o violeta, o vermello, o verde e o azul cobalto claro. Outro tipo ou serie foron as decoracións de «louzas iluminadas» que consistía, que unha vez realizada a estampaxe se policromaban as pezas a pincel. Os temas máis numerosos neste caso, foron os florais en vermello, verde, amarelo e azul. Nas xerras e pezas altas facíase a decoración na parte bombeada e se o cacharro tiña tapa, esta ía tamén decorada.
Xa no século XX, tras a iniciativa de retomar os procesos de produción, Sargadelos comezou a nova época fabricando servizos de mesa e pezas de decoración, empregando como cores básicas o azul e o marrón dourado, incorporando o vermello nas pezas moi especiais pois o proceso desta cor encarecía o produto. Deuse importancia ás formas clásicas incorporando ademais novas formas vangardistas saídas do estudo de Laboratorio de Formas e deseñadas por Luís Seoane. Tiveron especial interese os retratos de personaxes soados das letras e a arte. A primeira desta serie foi a obra dedicada a Rosalía de Castro seguida por Antonio Machado, León Felipe, Castelao, Unamuno, Valle Inclán e Pérez Galdós e o pintor Picasso. Personaxes do medioevo como o mestre Mateo, o bispo Gelmírez ou a popular heroína, María Pita.
En 1981 saíu sériea fauna galega, con reproducións de toda clase de aves e outros animais propios de Galicia, deseñados por Carlos Silvar, recentemente incorporado como deseñador de produto nas Cerámicas do Castro, onde permanecería ata outubro de 2010.
Outra serie que tivo unha aceptación popular e de gran éxito foi a dos amuletos, figuras pequenas para colgar do pescozo, cada unha coa súa lenda particular, inspiradas nas historias das meigas e a forma de defenderse dos seus feitizos.
As xoias de Sargadelos, deseñadas por Carmen Arias De Castro “Mimina”, foron tamén moi apreciadas na súa combinación de prata e cerámica; fabricáronse aneis, pulseiras, dijes, colares, pendentes etc.
O Museo de Sargadelos
Entre as instalacións da fábrica de Sargadelos está o edificio que no seu momento albergou o Seminario de Sargadelos, no que actualmente podes visitar o Museo de Sargadelos, coñecido como a Galería de Sargadelos.
Instalouse en 1988 e nel está exposto todo o material recuperado das antigas fábricas de fundición ademais da zona dedicada á cerámica española e en especial á cerámica de Sargadelos de cada época, e a súa influencia na cultura galega.
En total son sete salgas de exposicións que contan cun auditorio, unha galería das obras dos estudantes que formaron parte das experiencias de verán en Sargadelos, algúns deles artistas de recoñecido valor. E tamén a biblioteca do seminario, con máis de mil exemplares nela. A zona complétase cunha taberna de comida galega xunto a unha tenda na que se poderán comprar algunhas das creacións dos talleres que están tan próximos.
As salas son:
- Sala de Cheiraría tradicional e Sargadelos da Real Fábrica: onde se atopan pezas datadas entre 1870 e 1875, e pezas de cheiraría tradicional galega.
- Sala do Castro: con pezas moi coñecidas, entre as que destacan as Xerras Femias, realizadas por Isaac Díaz Pardo.
- Sala do Camiño de Santiago e Casa de Isaac: unha sala de dimensións reducidas.
- Sala de experiencias: onde podemos atopar pezas alternativas e de personaxes coñecidos, como a de Camilo José Cela; o Auditorio, a Biblioteca
- Sala Quinta etapa, desde 1969 ata a actualidade: onde se expoñen deseños de Luís Seoane, inspirados na cultura dos castros, así como algúns prototipos doutras pezas e algunhas de xoiería.
- Sala de Sargadelos actual: que acolle unha mostra de pezas encargadas de maneira personalizada, por exemplo os tiradores de cervexa de Estrela de Galicia.
- A Biblioteca e o Auditorio completan as estancias do Museo.
O conxunto histórico artístico de Sargadelos
O antigo complexo industrial de Sargadelos foi declarado Conxunto Histórico Artístico o 18 de agosto de 1972. Apenas 1 Km de distancia separa a fábrica nova do Conxunto Histórico Artístico.
Inicialmente concibiuse como un proxecto enfocado á industria siderúrxica, e contaba cunha ferrería e unha fábrica de fundición de ferro coado, en cuxos altos fornos se empregaba carbón vexetal como combustible.
No seu momento, o complexo industrial contaba cunha casa principal, coñecida como Pazo do Marqués, que incluía unha capela, oficinas, horto e xardíns; unha fábrica de fundición con carboeiras, refinería, fornos de calcinar e ranchos; unha ferrería; unha fábrica de cerámica cos seus fornos, muíño e maquinaria, e tamén dous muíños de fariña, unha ponte de dous arcos e cinco prados regadíos de gran extensión para obter forraxe para o gando.
- A estrada de peaxe ou Camiño Real
O complexo de Sargadelos contaba cunha estrada propia de peaxe. Tamén recibía o nome de camiño Real. Construíuse no ano 1849 e unía as Reais Fábricas co Porto de San Ciprián. A través deste roteiro chegaban ata o mar os produtos realizados nas fábricas para a súa posterior distribución. Tamén se utilizaba para transportar as materias primas.
- As antigas cuadras
Trátase dunha construción de finais do século XVIII e nela atoparíanse as cuadras utilizadas como refuxio para cabalos.
- A nave de fundición
Contaba cun alto forno. Hoxe en día rehabilitouse e acolle o Centro de Emprendemento e Artesanía de Sargadelos.
- As antigas fraguas de Sargadelos
As antigas fraguas da fábrica de Sargadelos non se conservan demasiado ben. Na zona atopamos diversos elementos, como un arco, pertencente a un dos altos fornos do complexo industrial, exactamente onde, e por baixo do mesmo, pasaba o eixo da roda hidráulica.
- As antigs carboeiras
Lugar de almacenaxe do carbón para o seu fundición. Este edificio restaurouse no ano 2004 e utilízase na actualidade como salga de exposicións e eventos.
- O paseo dos namorados
Próximo ás ruínas da antiga fundición, atópase un carreiro, bordeando unha canle, que se coñece como o Paseo dos Namorados e que transcorre pola marxe do río Xunco.
Trátase dun camiño, duns seiscentos metros de lonxitude de ida e volta, entre castiñeiros, carballos, acivros e loureiros, moitos deles centenarios e que chega ata unha antiga presa, do ano 1790, encargada de levar auga ata a fundición e na que actualmente podemos ver unha fervenza, aínda que artificial, non exenta de beleza e atractivo. Merece a pena percorrelo pois a súa dificultade é extremadamente baixa.
Preto do inicio do Paseo atopamos tamén unha fonte, a Fonte dá Tella, que ten dous caños.
- A senda Botánica
Xusto antes do inicio do Paseo dos Namorados atópase a Senda Botánica, que está no Monte Escarabelada. Trátase dun proxecto municipal de reforestación con especies autóctonas. Nesta senda pódense observar unhas 20 especies de árbores autóctonas, desde carballos, que están presentes en abundantes bosques galegos, especies vexetais e herbáceas autóctonas de Galicia, aínda que por desgraza tamén se atopan especias invasoras como o eucalipto.
- A Casa do Peso
A Casa do Peso crese que se realizou na mesma época que a Fábrica de Louza, e a súa función era a de pesar a louza para a súa venda, de aí o seu nome. É un edificio illado, con muros de cachotería e cuberto con laxas de lousa.
- O Pazo de Ibáñez
Construíuse no ano 1804 para servir de residencia do marqués. É un pazo señorial, de estilo campesiño, con planta cadrada e cachotería branqueada. A fachada principal é neoclásica e os seus balcóns realizáronse na fundición. A fachada posterior está precedida dun pequeno xardín e orientada ás instalacións da fábrica.
- O Museo Histórico de Sargadelos
Está situado na Casa da Administración do complexo da antiga fábrica de Sargadelos. O edificio data de 1840. O museo ten un fondo permanente que funciona como centro de interpretación dos labores que se realizaban nesta zona. Expón unha gran variedade de pezas a través das cales o visitante realizará todo un percorrido pola historia da evolución decorativa destas prestixiosas cerámicas; sendo as primeiras louzas que se fabricaron na antiga, fábrica de cor branca con esmalte brillante de remate cremoso ou lixeiramente azulado, pasando anos máis tarde a ser pintadas a man, á súa estampaxe, á formación de relevos nas pezas,… todo iso representado no Museo.
Visita á fábrica de cerámica de Sargadelos
Unha oportunidade única para ver o mimo, agarimo e delicadeza coa que os operarios da fábrica tratan cada unha das pezas. Un ambiente marcado principalmente polo silencio, convida aínda en maior medida a prestar atención ás mans e concentración coa que se traballa.
Curiosidades
- Tráxico final do fundador de Sargadelos. Antonio Raimundo Ibáñez, o home que puxo en marcha Sargadelos, tivo un final tráxico, pois morreu nun linchamento de motivos non moi claros pouco despois, acoitelado nos campos preto da súa casa e paseado logo, sen camisa, polas aldeas da zona, coa súa familia encarcerada, a súa muller falecida aos poucos días e unha filla que acabou perdendo a cabeza, ao máis puro estilo dun drama novelesco romántico, deixou alí en marcha o xerme do que sería un dos grandes proxectos culturais do norte. Crese os poderes tradicionais da nobreza e o clero poderían estar detrás da súa morte, xa que chocaba constantemente con eles pola modernidade dos seus proxectos. E os feitos producíronse como consecuencia de que tras o estalido da guerra no ano 1808, Ibáñez formou parte da Xunta de Ribadeo, que acabou aceptando as condicións do exército francés na vila. Isto non gustou ao pobo, que o viu como un acto de traizón e os membros da Xunta tivéronse que esconder. A Ibáñez considerábano como un afrancesado e, cando tentou fuxir de Ribadeo, o 2 de febreiro de 1809, foi interceptado coa súa mula, e montouse un tumulto que acabaría coa súa vida. Masas de xente provenientes de Asturias abalanzáronse sobre el e malláronlle e fusilaron con gran brutalidade, ata a morte, espíndolle aínda atado á súa mula, tamén asasinada. Foi envolvido nun sudario e enterrado no convento de San Francisco de Ribadeo.
- A maxia do Paseo dos namorados. Di a lenda que se unha parella percorre este carreiro sen estar namorados, sairán de aí con sentimentos diferentes o un cara ao outro. Non se sabe que hai de certo nesta lenda, pero o lugar é tan máxico e fermoso que non custa crelo. Caer rendido aos seus encantos non é tarefa difícil.
- O curioso horto alieníxena. Curioso horto, obviamente sen ningún valor histórico, que se localiza xunto ao Museo, pero que chama a atención, sobre todo dos visitantes máis pequenos.
- Declaración de Ben de Interese Cultural. Dentro do recoñecemento da nova fábrica de Sargadelos como Ben de Interese Cultural atópanse o edificio circular de Andrés Fernández-Albalat, a vivenda de Isaac Díaz Pardo, o Auditorio e Departamento de Arte e Comunicación, a Escola de Tecnoloxía e os Laboratorios. Pero non só isto, tamén están incluídas nesta declaración a marquesiña ondulada do aparcamento, as torres e as pasarelas mecánicas que comunican os edificios, o zócalo dunha pedra da ampliación da fábrica cos murais e as esculturas de Díaz Castro, o depósito de auga miradoiro, o edificio de tratamento de minerais e a Pía do Xunco co mosaico de Luís Seoane. E tamén moitos mobles e aveños do interior dos edificios.
Conclusións
A cerámica de Sargadelos é unha marca con historia, que reflicte a rica cultura e tradición de Galicia. Desde a súa fundación no século XVIII ata o seu rexurdimento na década de 1960, Sargadelos foi unha parte integral da historia da rexión. A calidade e a beleza dos seus deseños fana unha peza imprescindible para calquera amante da cerámica e a historia de Galicia.
Cada peza está coidadosamente feita a man, e os deseños son unha combinación da tradición e a modernidade. Os deseños están inspirados pola tradición e a natureza de Galicia. Os motivos inclúen a flora e a fauna da rexión, así como a mitoloxía galega. Os deseños son detallados e fermosos, e cada peza é única.
Pero a súa historia está chea de avatares, non en balde a fábrica de Sargadelos foi fundada nun momento de gran cambio e innovación en Europa, coñecido como a Ilustración. Os valores da Ilustración, como a razón, a educación e o progreso, reflectíronse na cerámica producida por Sargadelos. Os deseños da cerámica eran inspirados pola natureza e a mitoloxía, e eran coñecidos polo seu detalle e beleza.
A chegada da revolución industrial en España tivo un gran impacto na fábrica de Sargadelos. A medida que a industria avanzaba, a fábrica quedou atrás en termos de tecnoloxía e eficiencia. Ademais, a produción de cerámica converteuse nunha industria máis competitiva, o que significou que Sargadelos tiña que competir con outras empresas para vender os seus produtos. A finais do século XIX, a fábrica de Sargadelos pechou debido a problemas financeiros e o declive da industria en Galicia. Durante décadas, a fábrica permaneceu pechada e en ruínas, esquecida pola maioría da xente.
Hoxe en día, Sargadelos continúa ocupando un lugar destacado tanto en España como en Europa, no deseño e na produción industrial de porcelana, chegando a converterse nunha das empresas máis representativas deste ámbito.
E rematamos esta publicación confiando en que, a pesar da súa longa extensión, resultou do voso interese, e nese caso gustaríanos que nolo avisades premendo no botón “Gústame”. Ademais, recomendámosche que fagas calquera comentario e, se estás interesado, subscríbete gratuitamente ao Boletín do Blog para estar sempre informado sobre as novas publicacións do Blog.
Por último, se che gustou o suficiente para compartilo nas túas redes sociais, estaríamos moi encantados de que o fixeras.
Nuestra recomendación de hoxe
Referencias
Cerámica de Sargadelos. De Bello Piñeiro, F.
Sargadelos, De Filgueira Valverde, J.
Sargadelos, una experiencia ilustrada precapitalista. De Prado Gómez, A.
La arquitectura de la Real Fábrica de Sargadelos. De Bas Ordóñez, G.
El marqués de Sargadelos. De Casariego, J.E.
https://www.galantiqua.com/2017/07/ceramica-de-sargadelos.html
https://sargadelos.com/es/historia
http://uvadoc.uva.es/handle/10324/8597. Sargadelos en los albores del capitalismo industrial español: entre la iniciativa privada y la promoción reformista. TFG de González Rivera, A., en Univ. Valladolid.
