Como non podía ser doutra maneira, na sociedade medieval, totalmente estratificada, manifestábanse as enormes desigualdades que afectaban a todos os cidadáns, e a vestimenta non era unha excepción, polo que as roupas que utilizaban os individuos reflectían o estrato social ao que pertencían.
As leis suntuarias, ou leis sobre o gasto, restrinxían o vestido de moda para a clase nobre. Dentro da clase nobre, había outras leis que marcaban o rango dunha muller, por exemplo, só a Raíña levaba pel cibelina, que era a pel dunha animal chamado marta, e xoias de ouro. As mulleres nobres do Renacemento debían seleccionar os seus adornos e teas segundo o rango dos seus pais ou irmáns.
As roupas usadas no Imperio Romano foron sendo substituídas paulatinamente por novas roupaxes. Desta forma as togas e túnicas, propias da época romana, deron paso a novas pezas de punto e malla.
De gran importancia resultaron tamén as achegas realizadas por vos bárbaros, xa que introduciron pezas como as bragas, que eran unhas pezas parecidas aos pantalóns ou calzas e que se axustaban ás pernas mediante correas.
Durante a Idade Media seguíronse usando as capas de la rectangulares (clámides) adquirindo maior amplitude e incorporando mangas.
Pola súa banda, tamén Bizancio fixo achegas no mundo da roupa, pois de alí chegou o luxo e a variedade de teas, destacando sobre todo a seda e os bordados en ouro e pedras preciosas. Nas súas vestimentas destacaba o uso predominante dos flocos e adornos.
Coa chegada dos árabes ao occidente europeo, empezáronse a utilizar novas teas, en especial os pantalóns anchos (zaragüelles), a faixa, o turbante e a túnica curta abotoada e axustada (aljuba).
Durante a época de contendas entre cristiáns e árabes na Península Ibérica, os primeiros adoitaban vestir a camisa como roupa interior, e logo varias túnicas, que terminaban co rial, cinguido ao corpo até a cintura.
O pellote era unha especie de vestido longo e abrigado xa que se forraba habitualmente con pel de coello. As cabezas eran adornadas con chapeus cilíndricos ou birretes.
Para a guerra usábanse cotas de malla, sobre túnicas de la, armaduras, escudos e helmos de ferro, pois as loitas eran corpo a corpo, e cintos para soster as espadas.
En canto ás mulleres, fíxose común o uso de saias de forma cadrada, cun buraco na cintura e catro picos no extremo inferior. Predominaban as liñas rectas e as mangas axustadas. Cubrían as súas cabezas con cofias ou tocados, suxeitas con cintas que se ataban debaixo do queixo. Protexíanse do frío con mantas ou capas.
amén do mesmo xeito que os homes, usaban pellotes. Non usaban calzas xa que as pernas non se cubrían. No caso das mulleres novas tolerábase un discreto escote (ás veces tapado cun veo de liño), pero a saia sempre moi longa e os brazos tapados por unha camisola de liño ou seda.
Pola súa banda os nenos quedaban confinados a unha túnica de saia, que lucían a media perna, xeralmente descalzos e sen outra roupa.
Respecto da roupa de traballo son abundantes as mencións de delantais e calzóns de peles baratas (coello ou ovella)para o inverno, tamén sobre gorros ou chapeus que identifican ao propietario con determinado gremio ou profesión.
As clases privilexiadas ataviábanse cunha maior gama de cores vistosas. Ademais as súas roupaxes eran máis longos. No relativo ao uso dos tecidos as clases baixas usaban o liño e as altas a seda bordada en ouro ribeteada de peles traídas de lugares exóticos. Pero as peles máis habituais eran o raposo e o lobo.
O estamento do clero, con gran importancia na Idade Media tiña a súa propia indumentaria. Nos acontecementos importantes, os bispos utilizaban a miltra ou toca alta e puntiaguda, o báculo pastoral (bastón), a capa e a dalmática (túnica aberta polos lados e moi adornada con materiais preciosos).
Vestimenta del Clero
Os viláns e os servos utilizaban materiais como o liño, a la ou peles baratas para abrigarse. En canto ao uso das cores, estes dependían da facilidade de tinguidura e do prezo das mesmas.
As clases menos privilexiadas apenas usaban tinguiduras nas teas, elixindo a cor natural das mesmas. Estes eran pigmentos como o gris ou o marrón. Vestían camisolas con distintas largos de manga, pero estas nunca superaban a cadeira. O longo da camisola chegaba ao xeonllo e co tempo foise acurtando, quedando por encima do xeonllo. En época de duelo cubríanse con traxes negros ou brancos, que eran traxes relativamente baratos no devandito período.
En canto ao calzado, ambos os sexos usaban unha especie de zapatillas abertas fabricadas con coiro, de cabra para as clases máis adiñeiradas, ou de vaca para o común da poboación. Ás veces, os homes levaban botas ou zapatos cunha prolongación en forma de punta.
No que respecta á fabricación das pezas de roupa, a maioría da roupa era fiada, cortada e cosida polas mulleres da familia. As familias criaban ovellas e cultivaban liño. Utilizábase o liño, a la e peles para o abrigo. No caso da nobreza, algúns tecidos eran feitos de fíos de ouro ou prata e as roupas decoradas con pedras preciosas.
O liño era máis apropiado para as roupas dos máis pobres, mentres que a seda era o tecido que empregaban os máis poderosos, engarzada e bordada con ouro, a miúdo con forros de peles exóticas, incluíndo raras importacións do África ou do medio oriente, pero o raposo, o lobo e nas rexións máis frías o oso parecen ser as máis populares.
Respecto das cores, que se obtiñan de tinguiduras naturais, entre os pobres abundaban as cores naturais das teas, gris e marrón. Xeralmente son representados con camisolas diversos longos de manga, pero cun longo non superior á terminación da cadeira.
Lilas, negro e branco (para o duelo), escarlatas, celestes, azuis, dourados, vermellos, prata, verdes puros, amarelos, rosa e Púrpura. Son mencionados como as cores utilizadas polas elites do período, cabe resaltar que os cores se usaban en tinguiduras brillantes, xa que isto requiría unha cantidade de tintura maior e por tanto demostraba un maior poder adquisitivo.
As teas aumentaron en suntuosidade cando os cruzados introduciron o algodón, a diáfana muselina (cuxo nomee derívase de Mosul, en Iraq), o damasquino (de Damasco) e a gasa (de Gaza, en Palestina). Estes materiais transformaron a indumentaria medieval e déronlle un aire exótico.
Coas novas teas, apareceron tocas con puntas, das que pendían veos de gasa. Os homes vestían de cres moteados ou con deseños de franxas. A partir do século XIV, as roupas adornábanse con cortes en zigzag nos bordos, ou en diversas formas.
Os nobres usaban con frecuencia túnicas moi cortas; desta maneira mostraban as pernas cubertas con mallas. Era unha moda que os clérigos non aprobaban de bo grado. Os zapatos longos e en punta, propios dos máis sofisticados, fixéronse tan alargados que era necesario atar as puntas ao xeonllo, para que fose posible camiñar con eles.
Poderiamos sacar algunhas características comúns para dous grandes períodos da Idade Media:
- Durante o Medievo románico (de 900 a 1200), a vestimenta caracterizábase polo uso de longos calzóns, bragas», e cinto (elementos xermánicos) e a persistencia de túnicas e capas (elemento romano).
- No período do Medievo gótico (de 1200 a 1450), tendeuse cara ás formas perfiladas e esveltas. Os xastres da época crearon vestidos moi longos e soltos, semellantes para homes e mulleres. levaba unha almilla con mangas longas e un xubón sen mangas. Case todos os vestidos eran de la, e os ricos adornábanos con bordos de pel, bordados e xoias.
