Entendemos por pobo celta ao grupo de sociedades tribais de Europa,que compartiron unha cultura material iniciada na primeira Idade de Ferro (1200-400 a. C.) ao redor dos Alpes (período Hallstatt) e máis tarde no ferro tardío (período A Tène), e que foron así chamados polos xeógrafos gregos e latinos.
Os celtas chegan a Europa en torno á 1200 AC, procedentes de Anatolia ou das estepas entre o mar Negro e o mar Caspio. Alcanzan a Península Ibérica en torno á 900 AC.
Estaban formados por un número de pobos interrelacionados entre eles que habitaban en Europa Central e que falaban linguas indoeuropeas como indicativo dunha orixe común.
Non se pode falar dun Estado propiamente celta, xa que cada zona tiña o seu líder e existían rivalidades entre eles.
A súa vestimenta, do mesmo xeito que a súa lingua, era moi uniforme. As coloridas vestimentas deseñadas con cadros ou barras eran perfeccionados con lás ou fíos avermellados, amarelos e azuis, aínda que os nobres vestían traxes de seda con fíos dourados e bordados.
A vestimenta feminina caracterizábase polo uso de extensas túnicas ou péplum, que levaban suxeitas cun cinto ás que colocaban encima un manto ou sagunque para cubrir o corpo.
Outra peza habitual era a saia ancha de cadros enrolada á cintura e que deixaba ao aire libre o nocello.
As mulleres adornábanse con todo tipo de xoias coma colares, brazaletes, pulseiras de nocello e broches que acompañaban cunha lixeira maquillaxe facial feito de extracto de amorodos.
Os homes celtas adoitaban levar pantalóns ou braccae suxeitos aos nocellos. Cubríanse cunha túnica curta bordada e con flocos, que caía ata os xeonllos que recollían cun cinto que era adornado con incrustacións de bronce e cun bolso chamado pouch.
O papel da muller na cultura celta estaba moi valorado e formaba parte moi activa da actividade deste pobo. Así, temos coñecemento de que loitaban á beira dos homes, tal e como os historiadores da época reflectiron nos seus escritos, coa mesma brutalidade e fiereza que eles. Amíano Marcelino, militar romano (330-395) escribiu que “unha patrulla enteira non podería resistir o ataque dun só galo si este fixésese acompañar pola súa esposa”.
Existía un sistema matrilineal polo que as mulleres traballaban o campo, outorgaban a dote, herdaban e decidían sobre o matrimonio dos seus fillos e os seus irmáns, ademais de poder divorciarse. Resulta curioso, pois, a autonomía que se lle atribuía a esas mulleres que contaban con maior status que as súas contemporáneas gregas ou romanas.
A organización social da cultura celta estaba constituída por clans familiares dividida en 3 estamentos:
- Nobreza. Representaban á aristocracia que normalmente ocupaban xefaturas militares e que podían ser:
– Guerreiros. Principais representantes da sociedade, sendo a súa única función a de batallar.
– Druidas. Formaban parte da clase intelectual, recibindo o nome de dryades. Encargábanse de todo o que afectase o pobo, o seu poder baseábase en que sabían ler e escribir, realizaban sacrificios rituais e funerais. Á súa vez clasificábanse en: vates ou sacerdotes (conselleiros guerreiros e transmisores verbais de mitos, crenzas e coñecementos ao pobo) ou bardos (representados por cantantes e poetas). - Homes libres. Clase composta por campesiños, agricultores, artesáns e metalurgos.
- Esclavos. Personas compradas para poñelas a traballar no fogar e o campo.
Os pobos celtas nunca chegaron a formar un reino, todos os integrantes dunha tribu eran descendentes dun antepasado común, que adoitaba ser un heroe mítico, sendo o gran lazo que os unía.
No que respecta á relixión, cada territorio da cultura celta caracterizouse por ter deuses e mitos de acordo á particularidade local. Xeralmente os seus deuses, que tiñan forma dun animal, gobernaban as forzas da natureza.
Posuían a crenza da inmortalidade e reencarnación das almas, xa que cando alguén morría, a súa alma renacía no corpo dun recentemente nado.
Ofrecían sacrificios humanos para acougar a ira dos deuses. Foi común, así mesmo, a práctica da adiviñación e o culto aos mortos.
Os druídas utilizaron monumentos de pedra ou dolmens como altares de templos. Os dolmens son unha construción megalítica consistente, xeralmente, en varias laxas (ortostatos) cravadas na terra en posición vertical e unha ou máis laxas, a modo de cuberta, apoiadas sobre elas en posición horizontal.
Entre as deidades celtas máis importantes atópanse Tutates (deus do raio), Esus (deus das artes) e Cernumnos (deus do soño e da morte).
A relixión da cultura celta desapareceu por mor da invasión romana, o que levou a moitos a seguir a relixión cristiá.